ИЙИСТЕР ДЕГ АЛЫШКЫЛАР

Оларның аразы 1 хар ажыг. Ынчангаш алыш­­кылар бот-боттарынга дыка ынак, ийи­с­­­­тер дег өзүп олурар. Каяа-даа, кажан-даа кады. Бичиизинден эгелээш-ле, өөредилгеге, шахматка, хүрешке бот-боттарын ажар чүткүлүн ачазы чоргаарал-биле эскерип чоруур. Бети дизе күш-дамыр сайзырадыр шимчээшкиннерни бирээзи 50-ни кылыптар болза, дараазындаазы оон хөйнү кылырын кызыдар.
Батый, Байыр Шюгдюр-оолдар — 4, 5 клас­с­­­чылар. Кызылдың 16 дугаар гимназия­зының өөреникчилери. Ол-ла гимназияда «Тыва» спорт школазының тергиин спортчулары.
Алышкыларның спортка, тыва хүрешке хандыкшылын ачазы Алаш Артемович оттурган. Боду бичии үелеринде хүрежип чораан, оон улаштыр сайзыратпайн барганынга хараадаксап, оолдарынга ындыг арганы бээрин кызыдып чоруур. А авазы Айлана Адыг­жыевна оолдарын буянныг, ак сеткилдиг чорукка кижизидип турар.
Мөгелер уруглар садындан эгелеп-ле хүрежип эгелээннер. Уруглар хүннериниң, Шагаа, Наадым байырлалының хүрештерин ачазы-биле көрүп, харын-даа кижи бүрүзү тус-тузунда аарыкчылыг апарганнар. Оларның сорулгазы — Аяс Монгуш ышкаш Күчүтен мөге болуру. Дөзексээн мөгезиниң ютубта сумога оюннарын көөрүнге ынактар. Кумири ышкаш, чүгле мөгелер эвес, суможулар база болук­саарлар. Спортчу кижиге эң кол чүве чурум деп, оолдар ыяк билир. Оларның база бир кол кижизи — тренер башкызы Кайгал­оол Донгак. Бирги класстан эгелеп-ле, кады ажылдап келгеннер. Башкызынга таарзынып, хүндүлеп, чагыгларын, берген онаалгаларын бажыңынга хажыдыг чок күүседип турарлар.
Шюгдюр-оолдарның өг-бүлези — сарыг шажынның сагыкчылары. Амылыг амытаннарга човулаң чедирбес, чүгле экини күзээр. Эки биле багайны ылгап билир. Буянныг чоруктар кылырынга оолдарын өөреткен. Үш ыдыктыг эртинеден авырал, камгалалды дилеп, долу тейлээшкинни кылып чоруурлар.
Адашкылар Шагаада кырган-ачазы-биле чылдың-на саң салыр чаңчылдыг. Оон аңгыда авазының-даа, ачазының-даа талазында 90 хар чедип турар өгбелеринге барып, чолукшуурлар.
Батый биология кичээлинге, чуруттунарынга ынак. «Дириг амытаннарның делегейи» дамчыдылганы эрттирбейн көөр. Чуруктары база дириг амытаннар, оларга дыка ынак. Бажыңында азырап турар 3 балыын боду чемгерип, ажаап-карактап турар.
2017 чылда ГТО-да I-ги чаданың алдын демдээн, 2019 чылда II-ги чадазын чаалап алган. 2020 чылда республика чергелиг «Эзирниң самы» онлайн-мөөрейге I-ги черни ээлээн.
Байыр сан кичээлинге, номчуттунарынга ынак. Амгы үеде «Гари Потерни» номчуп турар. 2019 чылда ГТО-га I-ги чадага алдын демдектиг, 2020 чылда Бүгү-россия чергелиг «Белен мен» онлайн-мөөрейге күш-шыдал сайзырадырынга тиилекчи болган. Республика чергелиг «Эзирниң самы» онлайн-мөөрейге II-ги черни ээлээн.
Бо дээрге оларның чүгле сөөлгү шаңналдары-дыр. Оларның шуптузун бижиири болдунмас. Бирде бирээзи бир дугаар­ черни алыр, бирде бирээзи тиилээр. Олар келир үеде ада-чуртунуң төлептиг камгалакчылары болуру билдингир.
Аржана ЧАМЗЫРЫН.
Чуруктар: өг-бүлениң хуу архивинден
болгаш Арслан Аракчааның.

Меню