Эртенгиниң эртезинде, бурунгунуң мурнунда чырык чер кырынга кырган ирей-кадай чеди харлыг оглу-биле чурттап чорааннар. Оларның өнчүзү дээрге аскак аът, үш арган өшкү болгаш эрги өө турган. Кырганнар ядыы-түреңги чурттап турганнар, а оглу эрес-кашпагай кылдыр өзүп орган.
Бир хүн кырганнарның өөнге хонуп алыр дээш албан-дужаал ээлээн дүжүмет кирип келген. Ооң каржы-хажагайы дээрге хамыкты кайгаткан болгай. Дүжүмет кирип кээрге, аалдың чеди харлыг оглу чадыг кырында саадапкан улуг аяктан хымыс ижип орган. Ону көргеш, дүжүмет каттырып, оолду шоодуп эгелээн.
— Аяңның улуун аа, оол, езулуг оңгача-дыр оң!
Оол аалчыже элдепсинип көргеш:
— Хайырааты, силерниң мал-маганыңар таанда ындыг эвээш бе, мындыг «оңчагадан» безин суггарып болур аан? – деп айтырган.
Дүжүмет аңаа бээр харыы безин тыппайн баргаш, эгени берген.
Даартазында эртен аъттанып чоруур деп тургаш, аъдының дынын өшкүлер дайнап каапканын көрүп кааш, хорадап, ашакка мынча дээн:
— Мээң когаралымны төлээр сен, оон башка багай болур эвеспе!
Мерген оол адазынга болчу берген:
— Хүндүлүг аалчы! Аъдыңарның дынын өшкүлер дайнап каапкан болганда, оларга төлеттирип алыңар.
База-ла бээр харыы тыппаан дүжүмет аъдын мунупкаш, шаап чорупкан. Шоолуг-ла ырап чорбаанда, аъдының буду күжүген үңгүрүнче кире бээрге, мунукчузу черже караш дээн. Ажынган-хорадаан дээрги туруп келгеш, аъдын кымчылай берген. Ону көрген оол каттыра берген.
— Чүге ырзаңайнып тур сен, мелегей төл?! – деп, ол улам ажынган.
— Канчап каттырбас боор. «Кым хөй мегелеп чоруур болдур, ооң аъдының буду үңгүрже кире бээр, а боду черже пет кээп дүжер» деп чон чугаалажыр болгай. Оозун бодаарга, мегечи кижи ышкажыңарыл.
Дүжүмет чүнү-даа ыыттавайн, аъдын чедип алгаш, калгып чорупкан. Угаанныг оол улуургак дүжүметти ынчаар кезеткен чүвең иргин.
Бир хүн кырганнарның өөнге хонуп алыр дээш албан-дужаал ээлээн дүжүмет кирип келген. Ооң каржы-хажагайы дээрге хамыкты кайгаткан болгай. Дүжүмет кирип кээрге, аалдың чеди харлыг оглу чадыг кырында саадапкан улуг аяктан хымыс ижип орган. Ону көргеш, дүжүмет каттырып, оолду шоодуп эгелээн.
— Аяңның улуун аа, оол, езулуг оңгача-дыр оң!
Оол аалчыже элдепсинип көргеш:
— Хайырааты, силерниң мал-маганыңар таанда ындыг эвээш бе, мындыг «оңчагадан» безин суггарып болур аан? – деп айтырган.
Дүжүмет аңаа бээр харыы безин тыппайн баргаш, эгени берген.
Даартазында эртен аъттанып чоруур деп тургаш, аъдының дынын өшкүлер дайнап каапканын көрүп кааш, хорадап, ашакка мынча дээн:
— Мээң когаралымны төлээр сен, оон башка багай болур эвеспе!
Мерген оол адазынга болчу берген:
— Хүндүлүг аалчы! Аъдыңарның дынын өшкүлер дайнап каапкан болганда, оларга төлеттирип алыңар.
База-ла бээр харыы тыппаан дүжүмет аъдын мунупкаш, шаап чорупкан. Шоолуг-ла ырап чорбаанда, аъдының буду күжүген үңгүрүнче кире бээрге, мунукчузу черже караш дээн. Ажынган-хорадаан дээрги туруп келгеш, аъдын кымчылай берген. Ону көрген оол каттыра берген.
— Чүге ырзаңайнып тур сен, мелегей төл?! – деп, ол улам ажынган.
— Канчап каттырбас боор. «Кым хөй мегелеп чоруур болдур, ооң аъдының буду үңгүрже кире бээр, а боду черже пет кээп дүжер» деп чон чугаалажыр болгай. Оозун бодаарга, мегечи кижи ышкажыңарыл.
Дүжүмет чүнү-даа ыыттавайн, аъдын чедип алгаш, калгып чорупкан. Угаанныг оол улуургак дүжүметти ынчаар кезеткен чүвең иргин.
