Октябрь 18-те делегейниң аймак чоннар аразында кундус дээр ховар амытанның хүнүн демдеглеп турар. 20 вектиң эгезинде кажан бо амытаннар чер кырынга саны эвээжеп, чидериниң кырынга кээрге, оларның өзүп көвүдээрин барымдаалааш, ховар амытаннар болгаш үнүштерниң Кызыл дептеринче киир бижээн. Бистиң Россия иштинде кундустарның ийи хевири бар: кара кундус болгаш тыва кундус. Тыва кундустуң чурттап турар девискээри Тыва Республикада Тожу кожууннуң Азас хемде болуп турар. Каш чылдар бурунгаар тыва кундустуң саны 15-20 хире турган, ынчангаш бо амытанны өстүрүп көвүдедири-биле, хайгааралга ап, Россияның болгаш Тыва Республиканың Кызыл дептеринче киирген. Амгы үеде тыва кундус Азас хемде болгаш Азас хөлде 150 хире башчедир өскен.
Кундустуң хүнүнге тураскааткан хемчегни «Азас» бойдус курлавырының экология талазы-биле чырыдыышкын болгаш туризм сайзырадып турар килдизиниң ажылдакчылары Тожу кожууннун «Ромашка», «Дииңчигеш», «Челээш», «Чебурашка» уруглар садтарынга эрттирген. Аңаа «Кундустуң хүнү» деп оюн-көргүзүглүг болгаш кундустуң овур-хевирин, чурттап турар черин, канчаар амыдырап турарын таныштырып, бо талазы-биле уругларның билиин бедиткен.
Бо ажылга дузазын көргүскен «Челээш», «Чебурашка» уруглар садтарының удуртукчулары Кундан Р.П., Кысыгбай Г.С. база «Дииңчигеш», «Ромашка» уруглар садтарының улуг кижизидикчи башкылары Тамдын-оол А.А., Монгуш Х.Х. оларга «Азас» бойдус курлавырынын ажылчыннарының мурнундан четтиргенин илереткен.
Наадым А.А.,
«Азас» бойдус курлавырының
экология талазы-биле
чырыдыышкын болгаш туризм
сайзырадып турар килдизиниң эргелекчизи
Чуруктар авторнуң.
