6+

Бир шыырак кижи Согур аза болур, бир кижи хөй уруглуг кадай болур. Уруглары иезиниң эдээнден он-чээрбизи-биле-даа туттунчуптар. Согур аза келгеш, кадайга таакпы сунар. Кадай таакпыны тырткан кижи өттүнгеш, артында шууштур олурган уругларынга бээр, олары: «Аза таакпызы тыртпас мен, авам таакпы- зын тыртар мен» дижип ужунче үндүр сунчуп чорудупкаш, сөөлгүзү черже октаптар. Оон аза хойнун¬дан адыр ыяш уштуп алгаш, дижинге туткаш, салаазы-биле дыңгылады хап-хап: «Хомус-тур, хомустап көр» дээш, сунар. Авазы алгаш, өттүнгеш, уруунга бээр. Уруг алгаш: «Аза хомузу хомуставас мен, авам хомузун хомустаар мен» деп, дамчып чоруптар…
Аза: «Артыңда чүү чүвелерил?» дээр. Кадай: «Хөлегем-дир» дээр. Аза ол-бо талазынче топтап көргеш: «Оо, уругларың-дыр, ам бирээзин, ийизин, үжүн меңээ бер» дээр. «Уругларым бербес мен, тараа хоордуруп чиир мен. Уругларым алба, малым малдап берзин» деп, кадай харыылаарга. «Оода бирээзин ап көрейн» дээр. «Чок, хоржок, бербес мен» дээрге, былаап, хунаап эгелээр. Уруглары: «Согур аза, бисти алыр шааң-даа чок. Ававысты алыспас-даа бис» дижип, туттунчуп алгаш маңнажып, дезип-ле турар.
Иези аза-биле удур тутчуп-ла турар. Азаның холу дээпсе, алганы ол. Уруглары авазынга чаннып, аңаа бербезин үргүлчү чугаалап, кылыр ажылдарын айтып, иезинге от оттулуп, чем кылып, тараа хооруп, мал малдап берип, азыраарын сөглеп-ле турарлар. Иези болуп ойнап турар кижи шыырак кашпагайда, уругларын белен алыспас. Аза кижи шыыракта дөмей-ле тудуп аптар. Уруглары чоорту эвээжеп төнерге аза тиилээн боор. Үр үеде азага алдырбас болза, ол ойнаткан болур. Ойнаткан таланы шиидер.
Чурукту интернеттен алган.
#ТываАасчогаалы #Тываоюн #согураза #матпаадыр #Сылдысчыгаш_Солун