2022 чылда республиканың кожууннарында 25 школаның чаартылгазы эгелээр. 5 чаа уруглар садын тудар. Ынчалзажок школа назыны четпээн уруглар албан черлеринче оочурну сыыгадыр дизе, ам-даа туттунар херек.
Чамдык ада-иелер тургустунган байдалдан үнериниң оруун тып, ажы-төлүн күрүнении эвес уруглар садтарынга бүзүредип турарлар. Өөредилге болгаш эртем яамызынга кожууннарның чагырга черлери-биле катай күрүнении эвес школа назыны четпээн уругларның өөредилге албан черлерин деткиир бөлүк хемчеглерни ажылдап кылырын дагзып тур мен.
Өөредилгениң чидиг айтырыглары школалар тудуу-биле кызыгаарлаттынмаан болбайн аан. Башкыларның шалың акшазының реформазын чорудуп, оларның кол шалыңының хемчээлин ийи катап улгаттырганывысты билир силер. 2021 чылда күш-ажыл төлевириниң фондузу 400 сая рубльге немешкен. Мындыг хемчеглер школалаже башкыларны элзедиринге база көдээ черлерге аныяк специалистерни быжыглаар херекке дөгүм болуру чугаажок.
Өөредилгенииң ужур-утказынче улуг кичээңгей салыры чугула. Өөредилге албан черлеринге өөредилге программаларын тургузуп тура чаңчылчаан тыва культураның бүгү угланыышкыннарын аңаа хаара тудары күзенчиг. Шак ынчалдыр, «төрээн дыл болгаш литература» эртемни башкылап тура, ынаар тываларның хөгжүм аас чогаалының, хөөмейниң, хамнаар болгаш тоолдаар чоруктуң, даш чонар уран чүүлдүң дугайында медээ-дыңнадыгларны киирери чугула. «Төрээн чериниң культуразы» деп эртемни өөредилге системазынче киирериниң дугайында санал-оналдар оон-моон дыңналып турар. Тываның төөгүзүнүң талазы-биле чаа өөредилге номун үндүрери тоң чугула, чүге дизе барык чээрби беш чыл буруңгаар белеткеттинген номну ам-даа хевээр ажыглап турар-ла болгай бис.
Келир чылдың эгезинде Өөредилге шуулганын чорудуп, Тываның башкылар ниитилежилгези-биле чыылган бүгү айтырыгларны аңаа сайгарып чугаалажыр бис. Ооң иштинде өөредилге чорудулгазының айтырыгларын, школаларның беш хүннүң өөредилге чурумунче шилчиириниң ажык-дүжүү бар азы чок бе дээрзин, техникумнарда болгаш колледжилерде берип турар билиглерге мергежилдер дүгжүп турар бе, бистиң экономикавыстың болгаш социал адырывыстың негелдеринге дүгжүп турар бе дээрзин база көөр.
