“Чааскаан олургаш, сагыжың шинчиле”

(Бот-хыналда)

Бодуңнуң характериң хынап көөр деп бодазыңза, бөлүктеп каан таварылгаларның дөрт харыызының чүгле бирээзин шилээш, ниити санны түңнеп көрем.

1. Шупту эштериң сени:

А. Чалгаа чазар дээш, бир-ле солун чүвени тыпкан турарыңны;
Б. Кижиге үргүлчү ажыктыг сүме бере кааптарыңны;
В. Бажыңыңга баарга, чамдыкта эвилең-ээлдек уткуп алырыңны;
Г. Өске улустуң проблемалары дээш баш муңгаш чорууруңну билир.

2. Сенде мындыг “онзагай” талалар бар:

А. Бир-ле онза солун бодалды үндүрүп эккелгеш, ынчалза-даа аңаа таарзынмаан чугааны дыңнаарынга хөңнүң чок.
Б. Дедириң дээрге дөңгүр көк буга-биле дөмей.
В. Улус-биле дугуржулга кылып билир.
Г. Чамдыкта, “көк даш дег”, чүнү-даа тоовайн баар.

3. Хүн планын тургузуп тура, сен дараазында чүүлдерге үени ыяап-ла тып алыр сен:

А. Ажыл-херекти кылбышаан, хөй-ле ажыктыг кижилер-биле ужуражып четтигер.
Б. Сагыш-сеткилин оожургадып алыр.
В. Аваңга, ачаңга, акыңга, угбаңга, эжиңге болгаш оон-даа өске улуска дузалажы кааптар.

4. Онаалга кылып олургаш:

А. Чүгле эртен херек онаалгаларны кылыр.
Б. Хүн демдеглелин азы бижиттинген чогаадыгны катап номчуур.
В. Солун чүүлдер номчуур, дилээр.
Г. Кроссвордтар тывар.

5. Кассетада бижип каан ырларны:

А. Эштериң-биле бөлүглежип алгаш, бир черге барып дыңнаар.
Б. Бир кижиниң бергениниң аайы-биле бажыңга дыңнаар.
В. Эң дээре дээн ырларның бүдүн коллекциязы (чыындызы) бодуңда бар.
Г. Садыгжыларның сүмелээни-биле алыр.

6. Кады кинолаар дээн эжиң шагында келбестеп туруп берген. Чүнү канчаар сен?

А. Сөөлгү минутага чедир манаар – хенертен чедип келзе канчаар.
Б. Улус дугурушкан шагында келбеске, таан хоранныг – чана бээр мен.
В. Киноже чааскаан кире бээр мен.
Г. Бажыңынче долгааш: “Чүү болду?” – деп айтырар мен.

7. Дыка чугула айтырыг шиитпирлээр апарган дижик сен. Чүнү канчаар сен?

А. Эштеримден сүме айтырар мен.
Б. Саазынга бооп болгу дег болгаш болбас хевирлиг чүүлдерни чыскаап бижээш, айтырыгны бодум шиитпирлеп алыр мен.
В. Эжиим тырткыыштааш, “салым билир ыйнаан, болза болзун, болбаза ол-ла” дээш, чыдар мен.
Г. Айтырыгның ондактыг уржуктарындан сестир мен.

8. Гитарага ойнап өөренир деп шиитпир үндүрүп алгаш, чүнү канчаар сен?

А. Эштеримни каш кичээлден бериңер деп дилээр мен.
Б. Хүннүң-не 2 шак дургузунда боду ойнап өөренир.
В. “Настр” (хөөн) кирип кээрин манаар.
Г. Бодумнуң эң ынак гитарист артизимни дыңнап-дыңнап: “Мен черле шыдавас мен” деп, муңгарап боданыр мен.

9. Сээң эң чоок эштериң аразында бактажып алган. Чүнү канчаар сен?

А. Оларны чаңгыс черге чыып, чүү болганын ылавылаар.
Б. Олар боттары найыралдашпааже, чанынче чагдавас.
В. Оларның-биле чаңгыстап аңгы чугаалажыр.
Г. Кедергей сагышсыраар мен. Бир эвес ол бактажыышкын үжелдиривиске багай болза канчаар?

Бир эвес “А” деп харыылар хөй болза, улус баштаар, чүвени шыны-биле көөр, ажык, шиитпирлиг талалар сенде кол бооп турар-дыр. Кандыг-даа ажыл-херектен чалданмазың ылап-тыр. Бодуңну болгаш өске-даа кижилерни, чүүлдерни шыгаай көрүп, хынап, эшкедээр деп чүве чок, кончуг өөрзүрек болгаш дузааргак-тыр сен.
Ынчалза-даа аажы-чаңыңның эмин эрттир “боттаң” хараазы-биле улустар сени “чагырыкчы” хевирлиг хүлээп ап турар. Кым кымга чагыртырын күзээрил? Бодан.

Бир эвес “Б” деп харыылар хөй болза, сеңээ идегеп болур-дур. Чурумнуг, шыдамык, сагыш човаачал шынарлар сээң аажы-чаңыңда сиңниккен. Чүвениң түңнелин көөр дээш, кандыг-даа берге ажыл кылырындан ойталавас кижи-дир сен. Эш-өөрүңге бердингениң кончуг болгаш оларның багай-даа талаларын өршээп, харын-даа ыыт чок эрттирер кижи-дир сен.

Бир эвес “В” харыы хөй апарган болза, халымак, кажар болгаш былдамыш кижилерге хамааржыр-дыр сен. Ынчалза-даа сенде улус-биле дугуржуп шыдаар, эпчок чүвени чымчадыптар эки шынар бар. Бир эвес сеңээ-ле херек болза, аза-биле-даа халбактанчы бээринге белен-дир сен. Кижи төрелгетенге чеже-даа ынак-даа болуксазыңза, шуут эдержир эштер хереглевес, олардан бужурганыр хевирлиг-дир сен. Сөөлүнде барып, эдержир эш-өөр чок, чааскаан артарындан сестип чор. Боданганы ботка херек чоор.

“Г” харыы көвүдей берген болза, холуң элбек, чүвени кара угаан-биле сайгарып билир, кымга-даа кем чок кижи-дир сен. Ынчалза-даа сөөрттүнчээң, муңгараачалың, өөрүүчелиң, балыыргааң кончуг-дур. Бодуңну чоргаар, шыдамык кылдыр чаңчыктырып көр.

Меню