Шаг шаанда чылдарны дириг амытаннар аттары-биле адавас турган-дыр. Бир катап Юй-ди хаан аң-мең, мал-маганны чаңгыс черге чыылзын деп чар үндүрген иргин.
Ол үеде дииспей биле күске кончуг найыралдыг, харын-даа чаңгыс черге угбалышкы болуп чурттап чораан.
Чар дыңнааш, дииспей күжүр күскеге мынча деп-тир:
— Дуңмай, мээң уйгужумну билбес эвес сен, мени эртежик оттуруптар сен аа! Ордуже кады баар бис.
— Ыяап-ла оттуруптар мен! — деп, күске ааш кынган.
Күске-даа чүү боор, сыгыр даң бажында эжин оттурбайн-даа чорупкан чүведир оо!
Ам улу канчанган эвес, дыңнап көрээлиңер. Кежиниң казырыы кылаңнаан, салы сарбаңнаан коргунчуг-даа, көрүштүг-даа амытан иргин! «Мени-даа черле шилиир боор, ынчалза-даа бажымда чүү-даа чок элдеп амытан мен, канчаптар чоор?» деп аай-дедир бодангылааш, дагаага чеде бергеш, ооң мыйыстарын (дагаалар ынчан мыйыстарлыг турган) ачылап ап-тыр. «Эртен эгидер мен, сен олар чокка чараш-тыр сен, дагаа» деп көгүткен.
Эртенинде Юй-ди хаанның ордузунга хөй амытан чыглып кээрге, хаан мынча диген:
– Бо хүнден эгелеп чылдарны дириг амытаннар ады-биле адаар бис. Чүлерни ынаар киирер бис, саналдаңар.
Амытан чон инекти, аътты, хойну, дагааны, тоолайны, парны, улуну, чыланны, хаванны, ытты, сарбашкынны, эң сөөлүнде күскени кээп адап дүжүрген.
Чогум чүнү, чүү дээш шилип алганы билдинмес мындыг. Чүге өдүрек эвес, дагаа чүвел? Арзылаң эвес, пар чүвел?
Күске чана маңнап келирге, дииспей карактарын чаа ажыдып: «Орду чоруур үевис четкен бе?» диген иргин. Күске тургаш: «Уйгужувай сени-даа! Мен шагдала оон чедип келдим. Чылдарны ам дириг амытаннар аттары-биле адаар болду. Оларның аразынче мен база кирдим. Кирер-кирерде, чылдарның бир дугаары болдум!» деп, чоргаар харыылаан. Дииспей ындыг чүве дыңнааш, хорадаанындан тыныжы кыскалап, мыыңайнып, диштерин шаарартыпкаш, күскениң кырынче шурай-ла берген… Ол хевээр ийи угбалышкы көрүшпес апарган.
Дагаа канчанган эвес, дыңнаалыңар. Чылдар аразынче кирген-даа болза, ол канчаар-даа аажок муңгараан чанып келген: «Юй-ди хаан мени улунуң соонче тургузуп каан. Ооң чылдагааны — менден ачылап алган мыйыстарында!». А улу дагаага кайгамчык мыйыстарны ол хевээр бербейн барган чүве-дир. Ынчангаш дагаа кара даң бажында-ла туруп келгеш, боостаа чарылгыже алгырар:
— Лун-гэгэ, цзяо-хуань во! Акым улу, мыйыстарым экке-ел!
(“Сказки Китая” деп номдан.)
