Инек-Сокпа

Шыяан-ам. Инек-Сокпа чоруп-тур. Бир-ле чылыг ыржым эртен бора талга таалап удумзурап олурган. Калбак ногаан эзимден шокар Торга ужуп унуп келгеш, ооң чоогунда дытты торугайндыр соктай-ла берген. Инек-Сокпа сырбаш кыннып отту хонуп келген.

— Өске черден чемнеп чип чор, мээң чыр­галдыг уйгумга шаптыктава, доп-дораан моон чору! – деп, Инек-Сокпа-даа хорадап алгыра берип-тир.
Торга тургаш:
— Сени-даа аарай, уйгу хавын – деп, чиңге-тараа дег карактары-биле элдепсинип өрүмней көргүлээш, ногаан аргазынче ужуп кире берген иргин.
Инек-Сокпа катап-ла өлүглендир удуп олурунда, чанынга Хек ужуп келгеш, куккугайнып алгыра берген.
— Дамырак суглар шылырткайнып турар хөглүг өйде канчап удуурул? Хамык аңнарның, куштарның, курт-кымыскаяктарның ажыл-чымыш дээш олут-дыш чок турганын көрбес сен бе – деп, ону сывыртаарга-даа, Хек ынавас болган.
Инек-Сокпа оон дезип чоруткаш, чиндиң ногаан ээрем кырында бора талга олурупкаш, таалап удумзурай берип-тир. Үр-даа болбаанда, сылдырт-сылдырт дээн дааштан база-ла отту чаштап келген. Ус-кушкаш токташ-такташ ужуга каап, талдар бажын дамчып, теректерни эргий ушкулааш, хоюг-чымчак мочурга хөвеңин эккеп-ле турар болган.
Инек-Сокпа бизең хая иштинге ужуп келгеш: “Ам-на шөлээн черни тыптым» деп бодап, таалап удуп калган. Хая тиглеринде уя туткан хайлыг хараачыгайларның сыйылаааш уннери Инек-сокпаны база оттургаш туруп берген.
Бо-даа база хей чер-дир дээш, ховуже ужуп чорупкан. Ында ыраажы хамнаарактар, шартылаа, шергилер база-ла дыш бербес бооп-тур эвес­пе.

Каяа-даа ужуп чедерге, бүгү-ле дириг амытаннар шаа-биле шимчеп, хөделген, ыржым-шөлээн чер тургуспас бооп-тур. Шыдажып чадааш, эргиде удуп чаңчыккан дыдынга келгеш, “Эргек дег Ус-Кушкаштан дора эвес мен, уядан тудуп ап көрейн» деп боданып олура-ла, ыңай-бээр ужуп хүнзээнинден шаа төнүп, шыгырт удуп каан иргин.
Бак чаяанныг, уйгузунга алзып, хүннүң-не: «Даарта уядан тудуп ап көрейн» деп чылзып турза-турза, ажыг соок дүжүп келген, уя тудар белен чээрген-даа, чөөк-даа, мочурга хөвеңи-даа, малгаш-даа чок бооп-тур эвеспе.

Уйгужу, чалгаа Инек-Сокпа мынчага чедир даарталап, соңгаарладып келген. Уя тудуп чадаан, турлаг-суур чок, оран кезип, дүнениң-не сөөгүнге киир доңуп чорбушаан чуве-дир.

Меню