Иван Купала чай шагның байырлалы болур. Кижилер чайның эң чылыг болгаш эң узун хүннеринге амырап, бойдустуң эң бышкан үезин мактап байырлаар. Прибалтика улустары (латыштар, литовтар, эстоннар) бо байырлалды лиго, а украиннер-биле белорустар Иван Купаланың кежээзи деп адаар.
Иван Купаланың байырлалын июнь айның 23-тен 24 дүнүнде эрттирип турган болза, ам григориян календарь-биле июль 7-ниң хүнүнде демдеглеп турар. Тоолчургу чугаа-биле, ол дүне чылбыга кадайлар чаңгыс черге чыглыр. Ынчан үнелиг даштыг черге папоротник өзүп кээр, а хамык оът-сиген ол дүне эм шынарлыг апаар. Латвияга ол кежээ аныяктар дуб будуктарындан, а белорустар черлик чечектерден бөрт аргып алгаш, сугже салдадып бадырыптар.
Дүн дүжүп кээрге, кижилер улуг одаг кыпсып алгаш, ону арта халыыр, хаак-биле өрүп, чечектер-биле каастап каан чайганыыштарга чайганыр.
Бо хүн тараачыннар саглайтыр өзүп келген садтарын, огородтарын, шөлдерин эргий кезип кылаштажып, ырлажып, хөглээр, амданныг суксун ижип, ыштаан быштак чиир.
Г.Д. Сундуй
Улусчу ужурлар
