6+

Тывага бичии уругларга хамаарышкан организациялар XX чүс чылдың 1920 чылдарда пионер шичээшкини-биле тывылган. Бир дугаар пионержи бөлүк 1925 чылда Кызылдың О.А. Толгар-оол эге школага 40 хире кежигүнден эгелээн.
А чамдык баштайгы пионержилерниң сактыышкыннарында, пионар отряды 1923 чылда Кызылдың Карл Либкнехта эге школазынга турган деп база чугаа бар. Ол үеде пионерже хөй эвес кижи бижидип ап турган. Тыва өөреникчилерден бирги пионержилер Л.Б. Чадамба, М.Б. Артас болгаш өскелер-даа. «Пионержи – шупту уругларга үлегер», «Төрээн чериңни кагалаарынга кезээде белен тур», «Бижик-билиг чок чорукту узуткаарынга бирги черге бол» деп кыйгыларга удуртуп турган. 1924 чылда Карл Либкнех пионержи отряд ССРЭ-ниң пионержилеринден Кызыл тукту, үрер хөгжүм херекселин болгаш барабанны белекке алганнар.
Ынчангы чылдарда пионер организациязын тургузары дыка берге болган. Бетти дизе пионерлер-биле ажылдаар кадрлар, методиктиг ажылдар, планнар чок турган. Ажыл-херекчи бижиктер моол дыл кырында болганы, көшкүн чуртталга база-ла бергелерни тургузуп турган.
1928 чылдан эгелеп каш кожуунга ук организациялар тургустунуп эгелээн. 156 кижи четкен. 1930 чылда тыва бижикти тургусканындан пионер организациялары калбарып эгелээн. Башкыларны белеткеп эгелээнинден уругларга солун, өөредиглиг үелер эгелээн. 1933 чылда 2400 четкен. 1931 чылда бирги пионержи слет болган.
Ада-чурттуң Улуг дайынының чылдарында Тывада совет болгаш тыва школаларның аразында интернационалчы найыралы улам быжыккан. 1922 чылдың май 19-туң хүнүн – пионержилерниң хүнү кылдыр, албан-езу-биле бадылаан.
Амгы үеде Тывада пионер оргнизациязы ажылдавайн турар. Ынчангаш бичии чаштарга ону катап диргизип, уругларны ынаар хаара тудар деп саналдыг мен.
Валерий Кара-оол,
хоочун башкы.
#Сылдыскачагаа #пионер #ТАРның100чылы #Сылдысчыгаш_Солун