Кижи чырык черге чаяаттынып төрүттүнгеш, өзүп-мандып, эртем-билиг чедип алгаш, төрээн чуртунга ээп чанып, ооң сайзыралынга үлүг-хуузун киирер сорулгалыг болур.
“Тыва чуртум” – шак бо сөстерни дыңнапкаш, улуг кижиниң сагыжынга ооң төрүттүнген чери дораан кирер, чараш бойдус-чурумалдыг, ногаа-шыктыг, хем-сугларлыг онза чери. А бичии уругларга төрээн чурту дээрге чүл? Тыва деп сөстү социал четкилерге чурум чок ажыглаары хоойлу езугаар хоруглуг деп билир бис. А ол дугайында чаштар чүнү бодап турарыл. Бо айтырыгны республиканың аңгы-аңгы кожууннарындан уруглардан айтырып сонуургаан бис. Уругларның назы-хары аңгы болгаш кижи бүрүзүнүң билири база бир янзы болган.
Кира Бичекей, 6 харлыг, Каа-Хем кожуун, Бүрен-Хем суур, “Солнышко” уруглар сады: “Мээң чуртум дээрге мээң суурум, ол Бүрен-Хем суур. Мээң бажыңым мында, садигим база, ойнаар эштерим база шупту мында”.
